تحلیل پیشنهادی صندوق‌های خانگی

 

تجهیز منابع در این صندوق‌ها صرفاً متکی به اعضای صندوق بوده و هر عضو موظف است بر اساس توافق صورت گرفته هر ماه مبلغی را به مدیر اجرایی تحویل دهد تا بر اساس قرعه‌کشی صورت گرفته به یکی از اعضاء تحویل داده شود. دریافت کننده وام نیز موظف است از ماه آتی به اندازه مبلغی که ماهیانه پراخت می‌کرد به عنوان بازپرداخت وام به صندوق برگرداند. این کار تا دریافت وام توسط آخرین نفر ادامه پیدا می‌کند.

ممکن است در نگاه اولیه تصور شود فرایند پرداخت وام در صندوق‌های قرض الحسنه خانگی مشتمل بر ربا است؛ بدین بیان که هر یک از اعضاء قرض می‌دهند تا در آینده قرض دریافت کنند. بنابراین گویا قرض به شرط قرض صورت می‌گیرد و یا لااقل به صورت ارتکازی چنین شرطی بین آنها برقرار است.

اما تحلیل دقیق فرایند قرض در این صندوق‌ها ربوی بودن را تأیید نمی‌کند؛ با توجه به اینکه مبالغ پرداختی توسط اعضاء بعد از ماهی که وام را دریافت نموده‌اند بازپرداخت وام محسوب می‌شود و قرض نیست لذا به نظر می‌رسد الگوی ذیل مناسب با واقع باشد.

مثلا اگر با وجود ۵ نفر برای مشارکت در اقراض این صندوق شکل بگیرد، هر یک از افراد مبلغی را به عنوان حق الشرکه به مسئول اجرایی تحویل می‌دهند و وی پس از قرعه‌کشی کل مبلغ جمع‌آوری شده را به فرد مورد نظر تحویل داده و وی متعهد می‌شود هر ماه مبلغی را بازپرداخت نماید.

ب: برنده قرعه‌کشی

پ: بازپرداخت وام

ق: قرض دادن

مراحل قرعه‌کشی	نفر اول	نفر دوم	نفر سوم	نفر چهارم	نفر پنجم
اول	ب	ق	ق	ق	ق
دوم	پ	ب	ق	ق	ق
سوم	پ	پ	ب	ق	ق
چهارم	پ	پ	پ	ب	ق
پنجم	پ	پ	پ	پ	ب

 

اگرچه در تحلیل مرحله پنجم مشارکت در اقراض وجود ندارد و بازپرداخت وام گذشته توسط افراد صورت می‌گیرد اما بتوان بصورت کلی این فعالیت را مشارکت در اقراض نامید.